เดือนกินจันทร์

REF.ภาพจากสมาคมดาราศาสตร์ไทยและ NECTEC

วิถีโคจรของวัตถุบนท้องฟ้าหลากหลายเรื่องราวได้ถูกถ่ายทอดมาทางสื่อในยุคสมัยนี้ มักอ้างแหล่งที่มาจากองค์การนาซ่า (NASA องค์การศึกษาทางดาราศาสตร์และอวกาศของสหรัฐอเมริกา) แต่ในสมัยก่อนนั้นเราจะรู้จักคำอธิบายปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นบนท้องฟ้าต่างๆเหล่านั้นผ่านตำนาน เรื่องเล่าที่มักถ่ายทอดให้ลูกหลานฟังไว้คล้ายตำนาน และนิทานที่สร้างบรรยากาศของการจดจำได้อย่างน่าสนใจ อย่างเช่น เดือนกินจันทร์หรือจันทรุปราคาที่เกิดจากการโคจรที่ทำมุมตรงกันระหว่างโลกและเงามืดที่ยดบังความสว่างของดวงจันทร์นั่นเอง ซึ่งทำให้พื้นโลกมืดสลัวลงในค่ำคืนที่แสงจันทร์ควจจะสว่างเต็มดวง เกิดอะไรขึ้นในช่วงเวลาแห่งปรากฏการณ์นั้น เมื่อใครก็ตามที่หลับไหลอยู่จะถูกปลุกให้ตื่น ไม่เว้นแม้กระทั่งยุ่งข้าวหรือเปาะตามคำเรียกของชาวบ้าน บางคนยิงปืนขึ้นฟ้า บางคนเคาะเลาะหรือเกราะ เพื่อเรียกเพื่อนบ้านใกล้เคียงให้ตื่นขึ้นมาวังเกตปรากฏการณ์บนฟ้าและทำสิ่งที่ควรทำในขณะนั้น เช่น ปลุกให้ตื่นแม้คนข้างๆจะหลับฝันดีอยู่ก็ตาม เพราะเชื่อกันว่าหากใครที่หลับไม่ยอมตื่นอาจประสบกับโชคร้ายที่แผ่คลุมมากับจัทรุปราคาในครั้งนั้นก็เป็นได้ จันทรุปราคาถือว่าเป็นปรากฎการณ์ที่ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยและเป็นความผิดปกติที่ไม่เป็นศิริมงคลเท่าไหร่นัก หากใครบนพื้นโลกนี้ไม่ทำอะไรสักอย่างเพื่อเป็นการช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์และดวงจันทร์ 

  เดือนกินจันทร์สมัยก่อนถือเป็นเรื่องไม่สู้จะดีนักแตกต่างกับความรู้สึกของคนสมัยนี้ที่มองว่าเป็นเรื่องปกติทั่วไปของดวงดาว และเป็นเรื่องโรแมนติกและสวยงามที่น่าถ่ายรูปลงเฟสบุ๊ก
  ความน่าสนใจของปรากฏการณ์นี้ถูกเล่าเป็นตำนานต่อๆกันมาว่า ดวงจันทร์นั้นเป็นเด็กสาวผู้พี่มีชื่อว่าจันทร์ และมีน้องสาวฝาแฝดคนหนึ่งชื่อ เดือน พ่อของเด็กสาวดูเหมือนจะรักและเมตตาเอ็นดูลูกสาวคนโตมากที่สุด เพราะพี่สาวคนโตนั้นเป็นคนมีมารยาทงาม ทำความดีช่วยเหลือพ่อละเพื่อนมนุษย์อย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย เป็นเช่นนั้นอยู่เรื่อยไปจนทำให้น้องสาวฝาแฝดที่ชื่อเดือนเกิดความอิจฉาริษยาที่เห็นพี่สาวถูกเป็นที่รักมากกว่าตนเอง เมื่อพ่อห่างไปไกล เดือนผู้เป็นน้องสาวจึงถือโอกาสทำร้ายพี่สาวของตัวเองด้วยการกลืนกินจันทร์เข้าไปเพื่อเป็นการแก้แค้นและประชดพ่อที่รักจันทร์มากกว่า...แต่ใครเล่าจะช่วยจันทร์ ชาวบ้านบนพื้นโลกจึงตื่นขึ้นมาเพื่อช่วยจันทร์ให้รอดพ้นจากความอาฆาตพยาบาทและความอิจฉาริษยาของน้องสาว เพื่อให้จันทร์อยู่รอดปลอดภัยจากอันตรายที่เกิดขึ้นจากน้องสาวอันเป็นที่รัก และเพื่อให้จันทร์กลับมาสว่างไสวสวยงามเหมือนเดิมและให้เดือนนั้นคายพี่สาวออกมาจากปากและปรับความเข้าใจให้เป็นพี่น้องที่รักกันเหมือนเดิม........

  สมัยเด็กเราไม่รู้หรอกว่าทำไมเราต้องลุกขึ้นมาช่วยจันทร์ที่กำลังถูกกลืนกินอยู่ในเงามืดของเดือนผู้เป็นน้องสาวฝาแฝด ทำไมจันทร์ดูน่าสงสารจังในคืนนั้น และทำไมคืนนั้นจึงเป็นคืนแห่งลางร้ายต่างๆนานๆ จนกระทั่งโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ เมื่อเราวิเคราะห์เรื่องเล่าและวิธีการตอบสนองต่อเหตุการณ์จันทรุปราคาของคนทั่วไปในยุคนั้นอย่างละเอียดก็จะพบความหมายที่แท้จริงของการผูกเรื่องเล่าของสองพี่น้องไว้กับปรากฎการณ์จันทรุปราคาไว้ด้วยกัน เป็นเคล็ดลับคำสอนที่แยบยล แม้จะเห็นผลช้า เข้าใจได้ช้าแต่กลับให้คติเตือนใจที่ดีงามแก่ครอบครัวและเพื่อนมนุษย์ในปัจจุบันได้เป็นอย่างดี ตำนานเป็นเคล็ดลับที่ให้มนุษย์อย่างเราเรียนรู้ตัญหาและอารมณ์ของตนเอง เพื่อให้เกิดความรักและผูกพันในความเป็นพี่น้องและครอบครัวไว้ตราบนานเท่านานจนถึงวันที่ต้องจากลากันไป.....เรื่องของเดือนกินจันทร์ไม่ใช่แค่ตำนาน ไม่ใช่แค่ความเชื่อแต่มันคือกุศโลบาย คำสอนและข้อเตือนสติที่ปู่ย่าตายายมอบไว้ให้เราขบคิด แก้ไขและพัฒนาตนเอง ให้มีการเสียสละและความสามัคคีกันในชุมชนนั่นเอง นี่เป็นสิ่งอธิบายในด้านตำนานเท่านั้น ซึ่งแตกต่างกับคำอธิบายทางวิทยาศาสตร์ของนาซ่า ที่มุ่งหมายเฉพาะการเสนอผลงานทางวิชาการและเหตุผลในเชิงประจักษ์ในฐานะองค์กรที่เป็นผู้นำทางอำนาจเทคโนโลยีเท่านั้น ส่วนในเรื่องความเชื่อทางศาสนาอิสลามนั้นก็จะเป็นในด้านของจิตวิญญาณและความยำเกรงในวันสุดท้ายของชีวิตและสรรพสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นซึ่งจะเขียนมานำเสนอในโอกาสต่อไป